อุปกรณ์การเล่นกระบี่กระบอง
............................................................
1. สนาม ไม่จํากัดขอบเขต บริเวณ จะเล่นในที่แจ้งหรือที่ร่มก็ได้ แต่ควรจะมีบริเวณ กว้างพอสมควร ไม่มีสิ่งกีดขวาง เพราะการเล่นกีฬาชนิดนี้มีทั้งรุกและรับ ถ้าบริเวณแคบจะ ทําให้เล่นได้ไม่เต็มที่ อีกทั้งอาจเป็นอันตรายต่อสิ่งที่อยู่ใกล้เคียงได้ด้วย
2. เครื่องกระบี่กระบอง เครื่องกระบี่กระบองได้จําลองดัดแปลงมาจากเครื่องอาวุธ ของไทยในสมัยโบราณ ซึ่งเป็นอาวุธที่ใช้ในระยะประชิดตัวหรือขั้นตะลุมบอน อันได้แก่ กระบี่ ดาบ กั้นหยัน หอก ทวน ง้าว ของ้าว โตมร แหลน หลาว ตะบอง พลอง มีด และกริช ส่วน เครื่องป้องกันอาวุธนั้นมี ดั้ง เขน และโล่ห์ ส่วนเครื่องกระบี่กระบองนั้นมี กระบี่ ดาบ ง้าว พลอง ดั้ง เขน โล่ห์ และไม้สั้น แต่เครื่องกระบี่ที่จําลองจากอาวุธจริง ๆ นั้นมีเพียง กระบี่ ดาบ ง้าว และพลองเท่านั้น ส่วนที่เหลือก็เอาของจริงมาเล่น อุปกรณ์เหล่านี้ นักกระบี่กระบอง มักเรียกว่า เครื่องไม้
เครื่องกระบี่ทั้งหมดแบ่งเป็น 2 ชนิด คือ
1. เครื่องไม้รำ ได้แก่เครื่องกระบี่ที่จําลองมาจากอาวุธจริง มุ่งทางด้านสวยงาม มี ลวดลายวิจิตร บอบบางไม่แข็งแรง ใช้สําหรับคําอวดกันเวลารําจะต้องระวังไม่ให้เครื่องไม้ กระทบกัน จะต้องระวังที่สุด แต่บางครั้งใช้อาวุธจริงแทนก็มี
2. เครื่องไม้ตี ได้แก่เครื่องกระบี่ที่จําลองมาจากอาวุธจริง แต่เอาไว้สําหรับตี ดังนั้น ต้องทําให้เหนียว แข็งแรง เบา และทนทาน
เครื่องกระบี่กระบองที่จะอธิบายต่อไปนี้ จะแยกเป็นลักษณะของอาวุธจริง ลักษณะ จําลองมาเป็นเครื่องไม้ และลักษณะจําลองมาเป็นเครื่องไม้ตี
กระบี่
กระบี่จริง มีลักษณะแบนตรง และปลายแหลม ยาวประมาณ 90 ซ.ม. ทําด้วย เหล็ก ใช้สําหรับฟันและแทง น้ําหนักไม่สู้มาก พอเหมาะสําหรับถือมือเดียว โดยมากมักทําให้ พอเหมาะกับมือผู้ใช้เพื่อจะได้ใช้ได้คล่องและถนัดมือ
กระบี่ประกอบด้วย ตัวกระปี ด้ามกระบี โกร่งกระบี และฝักกระบี่
ตัวกระบี่ มีรูปตรง แบน ปลายแหลม น้ําหนักส่วนมากไปตกอยู่ที่ด้าม และเพื่อให้ น้ําหนักมีน้อยในตอนปลายและตอนกลางในระหว่างคมและสันจึงทําเป็นร่องทั้งสองข้าง ริม ของร่องตอนบนจึงนูนเป็นสันขึ้นมาและตอนท้ายของตัวกระบีนี้ได้บากเนื้อเหล็กเรียวลงไป เพื่อทํากันสําหรับติดกับด้าม
ด้ามกระบี่ สวมติดอยู่กับกันของกระบี่อย่างแน่นหนา ยาวประมาณ 12 ซ.ม. โตพอ ให้มือกําได้อย่างถนัดและมั่นคง
โกร่งกระบี่ มีรูปร่างคล้ายตะกร้อสอยผลไม้ ซึ่งทําด้วยแผ่นเหล็กโปร่ง ติดแน่นอยู่ กับหัวและท้ายของด้ามกระบี่ มีไว้เพื่อป้องกันข้าศึกฟันถูกมือผู้ถือกระนั้น
ผักกระบี่ ติดปลอกสําหรับสวมกระบุไว้ในเมื่อยังไม่ถึงคราวที่จะใช้กระนั้น รูปร่างลักษณะคล้ายกับตัวกระบี่ ทําด้วยโลหะหรือหนังหรือไม้ ข้างในฝักมีหนังอ่อนหรือผ้าสักหลาดกรุ เพื่อป้องกันเสียงการเสียดสีระหว่างตัวกระบีและฝึก
กระบี่ มีรูปร่างลักษณะเหมือนกระบี่จริง ยาวประมาณ 100 ซ.ม. โดยมากตัว กระบี่ทําด้วยหวายเทศ ใหญ่กว่าหัวแม่มือเล็กน้อย ส่วนปลายเล็กเรียว และถักด้วยเชือกเส้น เล็ก ๆ โดยรอบ แล้วลงรักปิดทอง ด้ามถักและหุ้มด้วยกํามะหยี โกร่งทําด้วยหนังทึบทั้งแผ่น ลงรักปิดทอง ซึ่งเขียนลวดลายไทย เช่น ลายเทพพนม หรือลายลดน้ํา เป็นต้น กระบี่รํานี้ บางทีเขาก็ทําด้วยไม้ แล้วประดับด้วยกระจกชิ้นเล็ก ๆ เป็นลวดลายตลอดวัน
กระบี่ดี ทําเช่นเดียวกันกับกระบี่รําทุกประการ ส่วนตอนที่ถักและโกร่งทําด้วยรักโดย ตลอด การที่ทําด้วยหวายเทศนี้ก็เพราะหวายชนิดนี้เบาและเหนียวดีมาก แต่ถ้าหวายเทศหาไม่ ได้จริง ๆ แล้วจะใช้หวายโปร่งแทนก็ได้ แต่ไม่ดีเท่า เพื่อให้กีฬานี้สนุกสนานเผ็ดร้อนยิ่งขึ้น จึงมีคณะกระบี่กระบองหลายคณะจัดทํากระบี่รบขึ้นเป็นพิเศษ คือ ตัว ด้าม และโกร่งยังคง เหมือนเดิม แต่ส่วนปลายของตัวกระบี่ต่อด้วยหนังควายที่ควั่นไว้เป็นเกลียวแล้วถักหุ้มด้วยเชือก เส้นเล็ก ๆ แล้วทาด้วยรัก ปลายกระบี่ก็จะโอนอ่อนไปมาดุจแซ่ ผู้เล่นจะต้องตั้งรับให้ดี ถ้าผู้เล่น รับลึกให้ถูกตรงปลายหวายเข้า ปลายแส้ก็จะตวัดไปถูกตัว และถ้ารับตรงปลายแส้ แส้ก็จะรับ ไว้ไม่อยู่ จะหลุดเลื่อนไปโดนตัวจนได้ ผู้ที่จะเล่นแบบนี้ต้องรู้จักอดทนต่อความเจ็บปวด
เครื่องดนตรีประกอบการเล่นกระบี่กระบอง
การมีเครื่องดนตรีประกอบการแสดงกระบี่กระบองและมวยไทยนี้ เราได้รับอิทธิพลมาจากพวกแขกชวา โดยพวกแขกชวาจะใช้เครื่องดนตรีบรรเลงประกอบการเล่น กริช หอกซัด และมวย เครื่องดนตรีที่ใช้ก็มี “ปีชวาและกลองแขก” เท่านั้น เมื่อไทยเราเห็นดีจึงนํามาใช้บ้าง แต่ได้เพิ่มนิ่งเข้าไป ซึ่งช่วยให้ดนตรีฟังสนุกสนานและเร้าใจขึ้น ฉะนั้นเครื่องดนตรีประกอบการเล่นกระบี่กระบองทั้งหมดจึงมี
1. ปีชวา
2. กลองแขกตัวผู้ (เสียงสูง)
3. กลองแขกตัวเมีย (เสียงต่ํา)
4. ฉิ่ง
ประโยชน์ของเครื่องดนตรีประกอบการเล่น
1. เพิ่มความสนุกสนานครึกครื้นให้แก่ทั้งผู้เล่นและคนดู นับตั้งแต่เริ่มโหมโรง จะ ทําให้ผู้เล่นมีความกระปรี้กระเปร่าและมีกําลังใจ ผู้ดูก็กระตือรือร้นอยากจะดู และในขณะมี การแสดงดนตรีประกอบ จะช่วยเพิ่มรสชาติให้สนุกยิ่งขึ้น
2. ปีกลองจะช่วยปลุกใจผู้เล่น ในเวลารํากลองจะโยนห่าง ๆ แต่เมื่อเข้าตีกับกลอง จะเร่งจังหวะให้ถเข้า หนุนให้ผู้เล่นเกิดความกล้าหาญมากขึ้น
3. ปีกลองใช้ประกอบการรํา การรํานั้นถือเป็นศิลปชิ้นสําคัญของวิชานี้ ผู้รําจะ ต้องทําให้สวยและถูกต้องตามแบบแผน เมื่อมีเครื่องดนตรีเข้าประกอบให้จังหวะ ผู้รําก็จะรํา ได้ถูกต้องและสวยงาม
